Þórutjörn

Á heiðinni fyrir ofan Foss á Síðu er stöðuvatn. Vatnið sem bæjarlækurinn kemur úr. Bæjarlækurinn á Fossi verður seint talinn til stórfljóta, hálfgerð spræna. En hann gerir nú samt þennan stað að þeim stað sem hann er því fossinn minn, Foss á Síðu, er jú einmitt helsta kennileiti staðarins. Fallglaður árið um kring gleður hann hjarta sveitamannsins sem í heimahagann leitar eins oft og hann getur, jafnvel oftar.  Eyvindur karpi nam land á milli Almannafljóts (Hverfisfljóts) og Geirlandsár og bjó á Fossi. Hann bjó ekki í Þorpinu, hann bjó á Fossi. Ég er ekki hissa á því , hefði sennilega gert hið sama.

Vatnið sem um ræðir er Þórutjörn.  Sá sem hefur gefið henni nafn hefur verið hlédrægur maður því tjörnin er bara nokkuð stór, tæplega 20 hektarar, heldur stærra en t.d. Hæðargarðsvatn, sem er rúmir 16 ha.  Vífilstaðavatn er 28 ha.
Þórutjörn heitir eftir vinnukonu á Fossi en hún gætti ekki að sér og fór á bak gráum hesti sem stóð við vatnið. Reyndist þar vera nykur, sem samstundis stökk með hana út í vatnið og lét hún þar lífið.

Þórutjörnin er full af fiski, urriða sem bítur vel á og er sprækur á stönginni.   Margir veiðimann leggja leið sína upp í heiði á sumrin, sumir koma ár  eftir ár en veiðileyfi eru seld á Fossi og verði stillt  mjög í hóf. Rúmlega hálftíma ganga er upp að vatninu með fallegu útsýni yfir sveitina.

Morgunganga

Þaut í birtingu upp í Kaldársel og skellti mér á Helgafellið. Skokkaði frá bílastæðinu að rótum fjallsins með fallega nafnið og sótti á brattan. Verkið sóttist mér vel, enda í fínu formi og hundinn tók ég í fangið því mér leist ekki á hvað hann var orðinn móður. Mikið óskaplega er fallegt að horfa yfir Fjörðinn á svona fallegum morgni. Hvílík kyrrð, hvílíkt útsýni. Hvílík lygi.

Endalok sauðfjárbúskaps!

Það tók ekki langan tíma hjá núverandi ríkisstjórn að taka þá ákvörðun að stefna að endalokum hefðbundins landbúnaðar í Íslandi. Enginn möguleiki er fyrir íslenska bændur að keppa við innfluttar landbúnaðarvörur í verði. Gæðin segja fátt í þessu sambandi, verðið verður það sem stjórnar því hvað keypt er.

Það er gott að þetta sé komið á hreint, þá er einfaldlega hægt að pakka saman í sveitum landsins, hóa fé af fjalli í haust og leiða til slátrunar. Mikill munur verður að ferðast um landið eftir þessa stórkostlegu  breytingu, ekkert sem truflar höfuðborgarbúann á ferðalaginu, engar vegarollur, engir bændur á afgömlum traktorum að flækjast fyrir.

Reyndar verður nú eitthvað lítið um þjónustu, engar búðir, þannig að innflutta hráa kjötið verður að kaupa í Reykjavík og hafa í kæliboxinu, sjoppur fáséðar og því verða rauðu bensínbrúsarnir,  sem kanninn var auðþekktur af, aftur komnir á topp bílanna sem um landið dröslast. Já, dröslast, í það minnsta um Suðurlandið, því enginn virðist viljinn hjá ráðherrum þessarar ríkistjórnar vera til að leggja peninga í vegabætur í dag, hvað þá þegar þeir verða búnir að hrekja 90% íbúanna í burtu með illa ígrunduðum lagasetningum.

Það er vont fyrir bændur landsins að hafa svona ráðherra í brúnni. Ráðherrar þessarar ríkistjórnar eiga eftir að koma flestu í hendur einkaaðila, Baugur flytur til okkar ketið á góður verði, þangað til íslenska ketið verður horfið, þá selja þeir það dýrt.
Heilbrigðisþjónustan verður orðin einkavædd innan fárra ára, ríkið veður orðið svo aumt að við verðum einfaldlega sett í hendurnar á þeim í Brussel.

Þetta er ekki góð stjórnun.

Landbúnaðarráðherra boðar tímamótabreytingu

Heimþrá

Feikigott veður er hér í dag og ekki laust við að hugurinn hvarfli í heimahagana. Hætt við að þar sé nú sinan ein enn um sinn en innst inni finnst manni þar allt vera í blóma árið um kring.

Held ég skelli mér, eða ekki... og þó ?

( Sumum þykir skrítið að vera með heimþrá á annan stað en heim. Á maður þá heima á réttum stað ?)

Mosfellingurinn Karl Tómasson

Fyrir nákvæmlega 19 árum, þann 1. apríl 1989, fékk ég vinnu við smíði sumarbústaða i Mosfellssveit. Þa' var snjór þennan morgun en fallegt veður. Mennina þekkti ég ekki neitt sem ráku þetta fyrirtæki en frændi minn útvegaði mér þessa vinnu,  þar sem hann vissi að ég hafði unnið við smíðar sumarið áður.  Ég var með dálítinn kvíða,  svona aleinn sveitamaðurinn

. Á planinu fyrir framan gamla fjósið á Blikastöðum stóðu 3 bústaðir, misjafnlega langt komnir.  Hér var verk að vinna.

Ég heyrði að bræðurnir, eigendurnir,  ræddu um það hvort rétt vææri að láta þá vinna saman Helga og Karl. Þessi Karl var einnig að hefja störf  þennan dag. Það setti að mér enn meiri kvíða. Karl!  Ég þekkti engan Karl og hafði aldrei gert. Karl var stórt nafn á manni, ekkert komst nær því að lýsa manni en að heita einfaldlega Karl.  Eitthvað sem þurfti ekki nánari útskýringar við.

Karl þessi koma líðandi eftir Blikastaða afleggjaranum á bílnum sínum. Það var 1974 módelið af Ford Bronco, appelsínugulur. Bíllinn sagði mér að hann var greinilega orginal maður, án aukahluta.  Kvíðinn náði hámarki.  Karl þessi stökk inn, léttur í fasi og ég sá að kátínan og hlýlegt viðmótið hlaut að gefa svolítið tóninn og ég róaðist mikið. Við unnum saman þenann dag og marga aðra daga í næstu mánuðum. 

Svona byrjaði kunningsskapur okkar Kalla, kunningsskapur sem átti eftir að eflast jafnt sem árin liðu.  Ýmislegt brallað, hlegið og gert að gamni sínu, rætt um heima og geyma. Mágur minn segir að Kalli hafi bjargað tónlistarsmekk mínum frá glötun en þar kynntist ég alvöru rokki og róli, alvöru tónlist. Tónleikar með Gildrunni, á Fimmunni, Tveim vinum, Þrúðvangi og mikið fleiri stöðum voru sveitamanninum ómetanleg upplifun, stórkostleg skemmtun. Karl var í forsvari sveitarinnar og hann naut virðingar sveitunga sinna,  vina sinna,  tónleikagesta og veitingamannanna, ásamt einfaldlega öllum þeim sem þekktu til hans Kalla.  Það reyndist rétt sem ég óttaðist þarna 1. apríl um árið,  þessi maður stóð algerlega undir nafni, þurfti ekki útskýringar við eða sérstakrar skrúðmælsku, það var nóg að kynnast honum, þarna var vænn maður.  

Þetta kann að hljóma eins og minningagrein um látinn vin en hvað gerir það til þó hann lesi þetta líka. Nú svo er ekkert víst að ég lifi hann, sem betur fer veit nú enginn hvernig það allt endar.  Mér er það einnig til efs að hann hafi áttað sig á því hverslags móttökur hann fengi og hvernig ágjöfin yrði í moldviðri pólitíkurinnar. Mér hefur hingað til ekki verið skipað í sama flokk og vinur minn Karl,  hef  hingað til ekki viljað kenna mig við Vinstri græna. En vinátta skal yfir flokkapólitík hafin, eigi maður vin,  virðir maður skoðanir hans, setur hann ekki út t í horn fyrir það að vera með aðra skoðun á einhverju máli eða tilheyra öðrum hópi í einhverju.   Ég hef alltaf sagt að þeir sem gefa sig í  pólitík verða að hafa skráp til að þola gagnrýni. Málefnaleg gagnrýni er eitthvað sem allir þurfa að vera í stakk búnir til að taka á móti í þeim bransa.

 En ég verð að segja að sú gagnrýni sem Kalli hefur á sig fengið í Mosó hefur ekki öll verið upp á marga fiska.  Ótrúleg skrif fólks sem er á annari skoðun en Kalli,  birtast á bloggsíðu hjá Vísi.is, hjá persónugervingi sem nefndur er Valdi Sturlaugz. Sorasíða sem virðist einungis vera haldið út til að lítilsvirða Karl Tómasson, forseta bæjarstjórnar Mosfellsbæjar og vini hans.  Er þar skrifað undir hinum ýmsu dulnöfnum en tjáður Valdi fer þar með völd.   Má þar sjá samsvörun við ýmis skrif fólks sem hefur farið offari að mínu mati geng persónu Kalla. Hef ég aðeins reynt að bera hlaupa undir bagga með Kalla,  bent þessu fólki á ýmis ósannindi eða villur sem það hefur farið með. Þetta fólk hefur svarað mér  fullum hálsi, hent að mér gamni og reynt að gera lítið úr mér fyrir það eitt að standa við bak vinar míns.  

Einu sinni setti ég inn athugasemd á bloggið hjá Gunnlaugi B Ólafssyni, talaði þar á léttu nótunum um girðingavinnu, eða öllu heldur niðurrif girðinga og einmitt þann sama dag setti ég eitthvað álika á síðu Valda Sturlaugz. Gunnlaugur eyddi athugasemd minni af síðu sinni og bað mig um að láta sig ekki þurfa að eltasts við dritið mitt út og suður. Hvað átti hann við með þvi?  Átti hann þar við gbo.blog.is  og blogg.visir.is/valdist. ? Sennilega, því eins og hefur verið bent á, er líklegt að síðunni sé haldi út af hópi fólks sem finnst það hafa harma að hefna gagnvart Kalla. Tala “út og suður” um lýðræðisleg vinnubrögð en vilja samt aðeins að þeirra sjónarmið verið ofaná. Gleyma því að kosið var til bæjarstjórnar einmitt í lýðræðislegum kosningum og meirihlutinn myndaður eftir þeim leikreglum sem í gildi eru.

Ótal dæmi get ég talið upp sem benda í sömu átt en sjón er sögu ríkari.  Ef einhver hefur vogað sér að vera á sömu skoðun og Kalli, að ég tali nú ekki um að vera á móti “þeim”, er hann samstundis jarðaður á sorasíðu Valda Sturlaugs. Má þar nefna Hjördísi Kvaran, konu sem gerði ekki annað en reka ósannindi framan þetta fólk, gerði það kröftuglega en án dónaskaps. En fram af henni var gengið þegar persóna hennar var í svaðið troðin og svaraði hún því í sömu mynt.

Mikil skömm er af  svona fólki, fólki sem eru slíkir hugleysingjar að þora ekki að koma undir nafni. Ég hef fengið minn skerf af þessu meðali og nafnlausar sendingar. Sendingar sem koma úr sama fyrirtæki og frænka mín vinnur hjá.  Stundum  kommenterar hún á bloggsíðu mína úr vinnu sinni, og sá ég þannig að nafnlausi maðurinn, “ frændi”,  hefur aðgang að tölvu á sama stað.  Þar vinna, Íris frænka mín, Ása Stína frænka mín og Gunnlaugur B Ólafsson.  Fleiri þekki ég ekki i Borgarholtsskóla. 

Ég vona að ég eigi ekki eftir að sökkva svona djúpt í fúafen hatursins,  vona að Guð gefi mér áframhaldandi heilsu til að sleppa við slíkt.  

Skaftárhreppur- griðland fuglanna

Mér hefur áður dottið í hug hvort við getum ekki friðað alla fugla í Skaftárhreppi, sleppt því að veiða nokkurn einasta fugl.  Fuglarnir eru hvort eð er ekki svo margir, bölvað ónæði af skyttunum, ljúgandi hver að öðrum um hver er með leyfi hvar, vaðandi um lönd heimamanna án þess að spyrja kóng eða prest.  

Ég held að það sé tímabært að íhuga þetta, allavega gagnvart þeim fuglategundum sem ekki gerir nokkurn hlut til þótt sé svolítið sé af í náttúrunni. Má þar nefna rjúpuna og andategundirnar allar. Skokkandarpörin á læknum heima hafa verið sjálfsagður hluti af tilverunni á Fossi hingað til en nú sjást þær ekki, vegna skotglaðra manna sem enganvegin geta hamið sig og sína drápsfíkn.  Gæsin á það til að gera usla í túnum en það er varla orð á því gerandi, frekar að álftin skemmi á vorin, en hún er nú þegar friðuð.

Prófum að friða hreppinn í svo sem 4 ár, sjáum hvort þessi unaðsreitur verði ekki enn betri, þar sem náttúran og maðurinn eru í fullkominni sátt.

Kv-Helgi

 

Vorveiði- veiðimennska eða villimennska?

 Ég ætla svo sannarlega að vona að svokallaðir “veiðimenn” sem nú æða út í skaftfellsku árnar, fái ekki bröndu. Ekki á ég von á að mér verði að ósk minni, vegna þess að fiskurinn sem nú er á niðurleið bítur á hvað sem er. Það er gott fyrir menn sem veiða yfirleitt lítið að fara í vorveiði. Einnig er það gott fyrir menn sem ekki hafa þroska til að bíða eftir að fiskurinn komi til baka að skella sér í vorveiði. Vorveiði er kjörin fyrir menn sem ná ekki að kallast veiðimenn.

Á seinni árum hafa menn sem betur fer farið út í að veiða aðeins á flugu og sagt er að veiðinni sé sleppt, ef hægt er. Það er nú líka það eina sem hægt er að gera við niðurgöngufiskinn, nema ef vera skyldi að setja hann í ruslagáminn á Klaustri, eins og sagan hefur sannað.

Þessir menn sem vorveiðina stunda, vilja meina að þeir séu að veiða nýgengna fiska. Það fer fjarri sanni en þeir kunna að líta út sem slíkir, gljáandi á hreystrið og lúsugir. Það er hinsvegar vegna ferða fisksins fram og til baka fram að sjó og upp í ánna til að ná rétta saltmagninu í sig, kallast að smolta sig.

Mér þykir það súrt í broti að horfa upp á þetta háttarlag, áratugum saman, án þess að nokkur hreyfi mótmælum. Landeigendur sjá þarna aura og á meðan þetta er löglegt verða alltaf nokkrir gráðugir landeigendur sem þetta leyfa.

Látum af þessum ósóma, gefum náttúrunni smá sjens.

KvHelgi Pálsson. 

Jökulsárlónið hverfur brátt

Menn hafa áhyggjur af breytingu á Jökulsárlóninu sem Jökulsá á Breiðamerkursandi rennur úr. Menn telja að þarna verði stór og mikill fjörður innan fárra áratuga. Menn hafa af þessu áhyggjur, austan Jökulsár. Við vestanmenn ættum hinsvegar að kætast hið mesta af þessu afturhvarfi til fortíðar, þegar hringvegurinn rofnar við þessar breytingar.  Ný tækifæri gefast í ferðamennskunni, ferðamaðurinn æðir ekki lengur austur á land, heldur hægir ferð sína þegar birta tekur við Skálmina eftir slagviðri Mýrdalsins. Bílarnir fara að ná fyrri gangi, þræðir og lok þorna og vinnukonurnar hætta að æða fram og til baka eftir framrúðunni. Brátt blasir jökullinn við og Síðufjöllin lyftast við sjóndeildarhring. Fagur er á fjöllum, hugsar ferðamaðurinn og hlakkar svo sannarlega til dvalarinnar.

Þegar ferðamaðurinn hefur ákveðið hvar hann gistir, hvort hann er á Bökkunum, Geirlandi, Efri Vík, Núpum eða Hvoli, er tími til að ákveða hvað gjöra skal næstu daga. tilvalið virðist í fyrstu að aka upp á Skaftárvirkjun, taka bátinn þar og sigla um Lakagígana. Jafnvel stoppa á Laka sjálfum, fara þar úr bátnum, rölta upp  á topp og fá sér síðan veglegan hádegisverð á veitingastaðnum sem þar verður, velja sér lamb, velja hvort að sé alið í Tröllahamri, Langaskeri eða í Laka sjálfum. Það yrði að vísu dýrasta steikin.

Eftir þessa dýrðarstund er beðið eftir næstu ferð bátsins og farið á ný í bílinn niður við virkjun. Farið heim á hótel og næsti dagur skipulagður. Þá er líklegt að farið verði í Skaftafell, menn skoði sig um þar og skreppi um kvöldið austur að Jökulsá og skoði þar Jökulsárstofu, þar sem hægt verður að skoða myndir af hinu forna lóni.

Svona getur hver dagurinn á fætur öðrum liðið eins  og í draumi, í faðmi stórkostlegrar náttúrunnar, þar sem hún og heimamaðurinn hafa náð fullri sátt.

Með kveðju- Helgi

Malbikið burt

Það er komið að þvi að við tökum upp malarvegina á ný. Gömlu góðu malarvegirnir verða það sem við eigum eftir að venjast á ný, vegirninr semvoru með sínum ávölu og formfögru holum, sem hver hafði sinn karakter. Hverri einustu holu þurfti maður að kynnast vel, það vel að ekkert gæti komið í veg fyrir samlyndið á milli hennar og ökumans. ´

Með þessu næst verulegur ávinningur. Ökuhraði minnkar og þar með alvarlegum slysum, dekkja og bifreiðaverkstæði landsbyggðarinnar blómstra sem aldrei fyrr, svifrykið breytist úr tjörujukkinu i vistvænt ryk, mold og drullu.

Vegir landsins eru nefnilega að eyðileggjast með síauknum landflutningum, sem eru tilkomnir vegna aflagningar strandflutninga.  Undirlag veganna eyðilegst í titringi þungaflutninganna, slitlagið gefur sig og lífshættulegar holur myndast. Þessar holur eru allt annarara tegundar en þær gömlu góðu sem við þekktum, skarpar brúnirnar á hyldjúpum skelfingunum stórskaða bifreiðarnar þegar þær, á ofsahraða skella með látum þar á . Auðveldlega getur slík bylta endað með skelfingu.

 Já, enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur, blessaðir malarvegirnir.

Páskarnir/ Hvítasunnan

 Páskarnir verða ekki aftur svona snemma aftur fyrr en tvöþúsund tvöhundruð og eitthvað, sagði veðurfræðingurinn.  Það er gott því mér þykja páskarnir of snemma. Allt í kulda, trekki, skít og drullu, klaki í jörð og fátt hægt að gera að viti. Drekka kaffi og spæna aðeins um á hjólinu. Koma til baka með hor afturá háls, gaddaða fingur og götótta sál.

Afleysingayfirtrunta fjölskyldunnar stakk upp á því að skipta á páskunum og Hvítasunnunni. Víxla bara. Hvítasunnan er hvort eð er allt og stutt. Þá gæti landinn stormað í sveitirnar og tekið til við sauðburð og annað ganglegt í sveitinni á meðan pólverjarnir lumbra hver á öðrum í bænum.

Mér líst vel á þessa hugmynd Díönu frænku, með því skásta sem frá henni hefur komið lengi. Er hún þó talin frekar málgefin.

Ef þetta hefði verið orðið, hefði göngutúr fjölskyldunnar ekki verið á móti NA garranum í dag, heldur hefði suðvestan blærinn strokið vanga. Sögustundin hefði að vísu verið til staðar en kjánahrollurinn verið fljótari að hverfa. Börnin stokkið um holtin á eftir mófuglinum sem í forundran flýgur af einum steininum á annan. Flekkótta ærin sem Veiga gaf afa þeirra stendur hjá og segir fátt. Horfir róleg á leik barnanna, barnanna sem ærslast langt fram á kvöld. Þar sem páskarnir yrðu seinnipart maí, skiptir ekki máli hvað þau vaka lengi, hvort þau sofna kl 10 eða vaka fram á morgun. Vaka svo lengi að þau verða vör við það þegar Hrossagaukurinn fer í ró um miðnóttina. Vaka jafnvel svo lengi að þau upplifa sælu og dýrðarstundina þegar Gaukurinn sá vaknar til lífsins með morginum, hlusta á Gauk sælu í suðri, sofna svo hjá pabba sínum, værum blundi út í Guðsgrænni náttúrunni.

Já, færum páskana.